در اولین روز رویداد ۹ ژانویه، ۲۶ متخصص و فعال حوزه رمزارز و بلاکچین در پنل‌ها سخنرانی کردند. سومین دوره رویداد ۹ ژانویه در دوروز ۱۹ و ۲۰ دی‌ماه در کتابخانه ملی و در شش بخش برپا شد. پنل‌ها و کنفرانس‌های تخصصی از اصلی‌ترین محورهای رویداد بود. روز اول رویداد سه پنل تخصصی با حضور ۲۶ نفر از مدیران و هم‌بنیان‌گذاران اکوسیستم رمزارز و بلاکچین ایران برگزار شد. در ادامه خلاصه‌ای از پنل‌های روز اول را می‌خوانید.
پنل باران تویی
به گفته امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس یکی از ویژگی‌های بانک مرکزی که مانع نوآوری می‌شود این است که این بانک تمایلی به تغییر زمین بازی و بر هم خوردن نظم بازار ندارد: «وظایف ذاتی بانک مرکزی بزرگ‌تر و جدی‌تر است و از سویی پاداشی بابت توسعه و فناوری فین‌تک دریافت نمی‌کند. بانک مرکزی خودش ذی‌نفع این حوزه است که این مسئله در تنظیم‌گری‌اش تأثیر می‌گذارد. همچنین این نهاد کنترل‌گر است و تمایل دارد ریسک را صفر کند. برای اینکه بانک مرکزی بتواند تنظیم‌گری را درست انجام دهد یک راهکار این است که ساختار تنظیم‌گری‌اش بازطراحی شود به‌نحوی که از توسعه کسب‌وکارهای فین‌تک سود ببرد. ضمن اینکه باتوجه به متصل بودن بازار‌های مالی به هم، ما در این حوزه به یک فرانهاد تنظیم‌گری نیاز داریم.»
بنابر گفته‌های بردیا احمدنیا، هم‌بنیان‌گذار والکس، زمانی که NFTها آمدند، کمی فضای توکنایز را لوث کردند. در حالی که ورای آن، توکنایز کردن دارایی امکان خریدوفروش ۲۴ساعته، دسترسی جهانی به آن بازار و دسترسی معامله به همه افراد از ۱۰ تا ۶۰ساله را فراهم می‌کند.»
او در بخشی از صحبتش تأکید کرد که ما بازه‌ای یک سال و نیمه در ایران برای رگولاتوری توکنایز داشتیم و در مسیر سندباکس‌ها گام برداشتیم که مسیر خوبی است، اما مشروط به اینکه از دست بخش خصوصی خارج نشود.
علاوه‌بر این نکات، احمدنیا پیش‌بینی کرد که در سال‌های آینده بازار دارایی‌های دیجیتال در تأمین حدود ۵درصد تولید ناخالص داخلی دولت‌ها سهیم باشد.
رضا جمیلی، هم‌بنیان‌گذار و مدیر توسعه کسب‌وکار راهکار در ارائه‌ای با نام مرور مهم‌ترین اتفاقات سال ۲۰۲۳ در حوزه بلاکچین و دارایی دیجیتال” با بیان اینکه در ابتدای سال ۲۰۲۳ با توجه به مشکلات کسب‌وکاری سولانا خیلی‌ها فکر می‌کردند دیگر کسی روی آن وقت نگذارد، گفت: «ولی کامیونیتی‌ها و خرده‌فرهنگ‌ها، معمولاً پیش‌بینی‌ناپذیرند. ای‌تی‌اف بیت‌کوین قرار بود بمب سال ۲۰۲۳ باشد که شاید در سال ۲۰۲۴ شاهد انفجار آن باشیم. دیدگاهی وجود دارد که معتقد است اگر این اتفاق بیفتد، به معنای بقای ابدی بیت‌کوین است.»
امید امین‌زاده، رئیس هیئت‌مدیره آبان‌تتر با طرح پرسش «آیا رمزارزها می‌توانند جایگزینی برای این سیستم پولی باشند؟»، گفت: «بیت‌کوین از سال ۲۰۱۸ تاکنون ۲درصد ارزش قدرت خرید بیشتری خلق کرده است. از ابتدا قرار بوده ۲۱ میلیون بیت‌کوین وجود داشته باشد و تا الان ۱۹ میلیون آن استخراج شده است. ضمن اینکه مهم‌ترین مشخصه بیت‌کوین، نه تکنولوژی که سیاست‌گذاری پولی آن است و نهایتاً آنچه این دارایی را باارزش می‌کند، مشروعیت است و اگر روزی تمام جمعیت جهان باور کنند که بیت‌کوین پول است؛ بیت‌کوین رسمیت می‌یابد. آنچه می‌تواند آن را جایگزین سیستم پولی بحران‌زده تاریخ «پول» و سیستم فعلی بکند، همین مشروعیت یافتن آن است.»
فاطمه جعفری مدیر گروه پروژه‌های کاریزما، با اشاره به اینکه رگولاتور ما رفتار منفعلانه دارد، عنوان کرد: «با وجود این، کسب‌وکارها باید تعامل با رگولاتور را بیشتر و از تجربه‌های آن استفاده کنند. در این صورت رگولاتور هم فعالانه‌تر عمل خواهد کرد.»
او در ادامه به زمینه‌های همکاری با بازار سرمایه خارجی پرداخت و گفت: «۲۴ در ۷ شدن بازار سرمایه یکی از نیازهایی است که بازار دارایی‌های دیجیتال می‌تواند آن را رفع کند. در حال حاضر، معامله برای سرمایه‌گذارهای خارجی فقط از طریق ریال امکان‌پذیر است، اما استفاده از ارزهای دیجیتال می‌تواند امکان‌های دیگری مانند تتر را برای خارجی‌ها هنگام ورود به بازار سرمایه فراهم کند. همچنین بسیاری از معضلات ساختاری بازار سرمایه نیز با این فناوری برطرف می‌شود.»
به گفته صالح خواجه دلویی، مدیرعامل هیتوبیت، در موفقیت مشتری هم کاربر و هم صرافی دخیل‌اند. صرافی نباید فقط توسعه خود را ببیند، بلکه باید سبک زندگی مردم جغرافیای خودش را نیز درک کند.» خواجه دلویی معتقد است اهمیت دادن به پرسونای مشتری بسیار مهم است. «بازگردیم به جهش و سقوط تاریخی بورس در ایران؛ اگر دولت به پرسوناهای مشتریان دقت می‌کرد می‌توانست مسیری در پیش بگیرد که مشتری احساس موفقیت کند نه اینکه در همان گام‌های اول به سمت خروج پول خود برود.»
به اعتقاد همایون قمری، رئیس هیئت‌مدیره بینوست، برای آنکه سرمایه‌گذار خوبی باشیم باید در نظر داشته باشیم که جهان و به دنبالش سیستم عرضه و تقاضا در حال تغییر است. سرمایه‌گذاری یعنی منابع مالی خود را جایی ببریم که قرار است ارزشش افرایش یابد. به واسطه گسترده و عمیق‌تر شدن ارتباطات در جهان، ما برای داشتن همکاری کسب‌وکاری و معامله نیازمند اعتماد هستیم. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای بلاکچین به وجود آوردن زیرساختی برای اعتماد جهانی است.»
علیرضا ماهیار، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک، طی سخنرانی خود با عنوان “نقش بانک مرکزی در بانکداری غیرمتمرکز عنوان کرد: «در رویکرد رگولاتور باید به جای برجسته کردن تهدیدها، به فرصت‌هایی که وجود دارد توجه شود.»
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: «بانکداری غیرمتمرکز، مانند بسیاری از بحث‌های دیگر زمانی در دوره توهم خود قرار داشت، اما اکنون توانسته از آن مرحله عبور کند. این حوزه در حال جا افتادن است و شاهد افزایش سطح آگاهی و بهره‌برداری از آن هستیم.»
رضا قربانی، هم‌بنیان‌گذار کارخانه نوآوری رسانه راهکار، ماتریسی از اکوسیستم دارایی دیجیتال ترسیم و در ۱۲ سطر و ۴ ستون آن طی یک دسته‌بندی اجزای حاضر در اکوسیستم دارایی دیجیتال ایران را مشخص کرد: «تمام کسانی که امروز در رویداد ۹ ژانویه گرد هم آمدند، اجزای این ماتریس را تشکیل می‌دهند.»
او ۷ نفر را انتخاب کرد و گفت: «ما در کارخانه نوآوری رسانه راهکار به پشتوانه تجربه فعالیت محتوایی و عملی خودمان تصمیم گرفتیم ۷ نفر را انتخاب کنیم و از آنها به پاسداشت تلاش‌هایی که برای پیش‌برد اکوسیستم کردند، قدردانی کنیم.»
زنده ماندن در جهان بی‌رحم رمزارزها
به گفته رسول قربانی، هم‌بنیان‌گذار کارخانه نوآوری رسانه راهکار، انتشارات راه‌پرداخت به مناسبت رویداد ۹ ژانویه مجموعه‌‌ای نه‌گانه از کتاب‌هایی در حوزه رمزارز را منتشر و به‌رایگان توزیع کرد. البته علاوه‌بر این ۹ کتاب، کتاب دیگری هم به نام «داستان رمزارز» در روز اول رویداد ۹ ژانویه منتشر شد. او ادامه داد: «اولین رویداد ۹ ژانویه با حضور ۳۰۰ نفر از اعضای اکوسیستم در سال ۱۴۰۰ برگزار شد و دومین دوره از این رویداد با حضور بالغ بر ۶۰۰ نفر در کتابخانه ملی بر پا شد و حالا در سومین دوره رویداد ۹ ژانویه، به همراه بیش از هزار نفر از اعضای اکوسیستم رمزارز دور هم جمع شده‌ایم.»
به گفته مهدی مرادیان، مدیرعامل جیبی‌مو «برخی از مهم‌ترین دغدغه‌های رگولاتوری در حوزه رمزارزها، مبارزه با پولشویی و بحث‌های مالی مرتبط با تروریسم، پیشگیری از کلاهبرداری و دیگر جرائم مالی است. همچنین حفظ حریم خصوصی شهروندان و حقوق دولتی مانند مالیات بر درآمد و دارایی از دیگر دغدغه‌های آن است.»
او در ادامه سخنرانی خود گفت: «رگولاتوری برای تصمیم‌گیری در این حوزه نیاز به داده دارد. از سویی سیستم بانکی ما امکان ارائه خدمات‌دهی به اکوسیستم رمزارزی را ندارد و با رگولاتوری برای آن ایجاد محدودیت می‌کند. رگولاتور باید به جای محدود کردن کسب‌وکارها از آنها بخواهد که داده‌ها را برای نظارت و رگولاتوری در اختیارش قرار بدهند.»
ابراهیم مقدم، عضوهیئت‌مدیره زربان، از صرافی غیرمتمرکز Uniswap x و برنامه آن در دیفای صحبت کرد. «این صرافی در تلاش است تا سهم کوین‌بیس، بزرگ‌ترین صرافی آمریکایی را به دست بیاورد. برنامه جدید این صرافی قدم گذاشتن در حوزه وام‌دهی است. همچنین این صرافی می‌خواهد با رمزارز سهمی جدی در بازار مالی داشته باشد.» به گفته مقدم «زربان» تلفیقی از نمونه‌های مشابه در حوزه دیفای است و وام‌دهی بر بستر بلاکچین را راه‌اندازی کرده است. او همچنین از تأمین اولین وام زربان خبر داد و تشریح کرد که این شیوه وام‌دهی می‌تواند قفل‌شدگی نقدینگی در رمزارزها را رفع کند و وام‌هایی از طریق تأمین نقدینگی به‌صورت غیرمتمرکز ارائه دهد.
رضا طباطبایی، مدیر آی‌تی فرهاد اکسچنج تصریح کرد که بلاکچین دیگر لبه فناوری نیست و در یک سال گذشته هوش مصنوعی به‌عنوان لبه فناوری معرفی شده است. البته هوش مصنوعی هم پیش از این وجود داشته، اما چرا اخیراً این‌قدر پررنگ شده است؟ به این دلیل که به‌واسطه چت جی‌پی‌تی سطح تعامل با این فناوری افزایش یافته است. افزایش سطح تعامل باعث می‌شود ما به استفاده از این فناوری عادت کنیم. ما می‌توانیم از این فناوری در صرافی‌های ارز دیجیتال بهره بگیریم، اما این موضوع علاوه‌بر فرصت‌هایی که برای ما فراهم می‌کند، با خود تهدید‌هایی را نیز به دنبال دارد.
علی میری، پژوهشگر حوزه بلاکچین با ذکر دو مرجع آماری بانک مرکزی و مرکز آمار، وضعیت فعلی عرضه و تقاضای مسکن را این‌طور توصیف کرد: «از سال گذشته تا به امروز قیمت مسکن در تهران بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است. ۷ دهک از جمعیت ایران از سبد خرید مسکن حذف شدند. روند عرضه مسکن را نیز اگر نگاه کنیم، با کمبود جدی مواجهیم. سالانه ۶۰۰ هزار مسکن نیاز داریم در حالی که هر سال به‌طور متوسط ۴۰۰ هزار مسکن عرضه می‌شود.»
به گفته او بنابراین هم از سمت تقاضا و هم از لحاظ عرضه مسکن دچار مشکلیم و اینجاست که توکنایز کردن مسکن می‌تواند راهکاری برای تغییر این وضعیت باشد.
به گفته فرهاد فلاح، مدیرعامل آبان‌تتر، «تاریخ همواره دوبار تکرار می‌شود». «تاریخ نوآوری‌ها را مردم پیش می‌برند و نه دولت‌ها. بلاکچین نیز شبیه همان داستان بانکداری است، آن زمان بانکداری می‌خواست مشکلات سیستم پولی را حل کند و حالا بلاکچین هم تلاشی است برای حل همین معضل. بلاکچین یک فلسفه است و نه بیت‌کوین و صرافی که اگر نابود شوند، چیزی زیادی شاید ویران نشود. در این مسیر نمی‌توان منفعل و در انتظار دولت‌ها باشیم. بلاکچین مانند بانکداری نخواهد مرد و ما مدیچی‌های آیندگانیم.»
سهیل نیکزاد رئیس هیئت‌مدیره کیوسک نیز گفت: «خدماتی را که در حوزه رمزارز و بلاکچین مزیت رقابتی دارند، می‌توان در سه لایه تقسیم‌بندی کرد: لایه صفر، هسته بازار تبادل رمزارز است که با رگولاتوری درگیر است. لایه اول شامل خدمات پرداخت رمزارزی می‌شود و بازار نظیربه‌نظیر، درگاه خرید آنلاین، خدمات ترابرپذیر، تأمین موتور تبادل، معاملات نیابتی و اجتماعی و همچنین توکن‌سازی ازجمله مواردی هستند که در این لایه قرار می‌گیرند.»
بنابر گفته‌های ضیا صدر، مدرس فناوری بلاکچین و بیت‌کوین، در بیت‌کوین تأکید و تمایل اصلی بر عدم تمرکز و امنیت بوده و موضوعی مانند مقیاس‌پذیری جزو اولویت‌های آخر است. درمجموع برای بیت‌کوین راهکاری که شامل همه‌چیز شود نداریم، اما به هر حال باید برخی فناوری‌ها را در بیت‌کوین توسعه دهیم، زیرا می‌خواهیم این رمزارز فضایی باشد که همه پروژه‌ها را دربرگیرد و مردم بتوانند از آن در موقعیت‌های مختلف استفاده کنند. باید توجه کنیم که فناوری‌های جدید با زیرساخت‌های قدیمی سازگار نیستند و برای پیشرفت باید آنها را تغییر دهیم
مینا والی، هم‌بنیان‌گذار کارخانه نوآوری رسانه راهکار با مروری بر کتاب «استاندار بیت‌کوین» درباره تاریخ پول صحبت کرد:«روایت‌های مختلفی درباره تاریخ پول وجود دارد اما هنوز ما به‌طور دقیق نمی‌دانیم اولین بار پول فلزی چه زمانی استفاده شد اما آنچه در آن قطعیت داریم این است که جهان فعلی را بدون پول نمی‌توان متصور بود.»
به گفته والی از اوایل قرن بیستم که بیت‌کوین وارد عرصه مالی شده، این پرسش وجود داشت که آیا بیت‌کوین می‌تواند به عنوان استاندارد جدید شناخته شود؟ بیت‌کوین شبیه‌ترین ابزار به طلاست؛ بیت‌کوین کمیاب است، دست‌کاری بیت‌کوین مستلزم صرف هزینه‌های بسیار است و می‌توانیم بگوییم مانند طلا که نمی‌توان تخریبش کرد، از امنیت بالایی برخوردار است.
آینده یک فناوری نوظهور؛ راه بی‌پایان
به گفته محسن رحمتی، مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی کاریزما، فضای کسب‌وکارها و به طور کلی اکوسیستم مالی درهم‌تنیدگی گسترده‌ای با حوزه فناوری پیدا کرده است. زمان اینکه خدمات مالی در قالب تاچ‌پوینت‌های فیزیکی و محدود ارائه شود گذشته است. از نگاه ما در کاریزما، حوزه توکنایز کردن فرصتی برای پوشش ضعف‌ها و محدودیت‌هایی است که در بازار سرمایه وجود دارد. برای مثال مفاهیمی مانند ۲۴ در ۷، در بازار سرمایه سنتی مفهومی است که رسیدن به آن دشوار است اما این مفهوم یکی از ویژگی‌های ذاتی بازار توکنایز و دارایی‌های دیجیتال است.
امین امینی، مدیرعامل والکس، در ارائه خود با عنوان “مسیرهای تنظیم‌گری و رسمیت بخشیدن به بازار دارایی دیجیتال گفت:«رگولاتورهای ما شاید اکنون هنوز نه توان شناخت و دیدن ابعاد محتلف این بازار را داشته باشند و نه ابزارهای کافی برای به‌دست آوردن این شناخت. اگر بتوانیم یک هم‌افزایی بین بخش‌های مختلف از تریدر گرفته تا رگولاتور، ایجاد کنیم و دغدغه‌ها را بررسی و راهکار تعریف کنیم. در این مسیر می‌توانیم از ظرفیت خود بلاکچین استفاده کنیم.» به گفته او، شاید بتوان برای اولین بار فضایی را فراهم کرد که همه کنار هم برای رشد خود، چه چیزی می‌توانند تعریف و طراحی کنند. همین الگو شاید بتواند الهام‌بخش خلق سیستم‌های جدید در همه حوزه‌ها باشد.
محمد قاسمی، مدیرعامل مزدکس نیز با بیان اینکه آینده بازار مالی در دست نوآوری است، گفت: «بورس‌های مختلف در دنیا، به ذات به صورت داخلی و برای زمان‌های محدود معاملاتی طراحی شده‌اند؛ به این معنا که در بهترین بورس‌ها نیز هفت یا هشت ساعت بیشتر معامله انجام نمی‌شود و در تعطیلات، تعطیل هستند. اقتصاد دیجیتال همین نظم را برهم می‌زند و امکان ۲۴ در ۷ را فراهم می‌کند.»
به گفته او این نوآوری در بورس ایران هم آغاز شده و در ماه‌های اخیر تلاش‌هایی مانند سندباکس در بازار سرمایه در همین راستاست. سندباکس‌ها برای این طراحی شده‌اند که نوآوری‌های مالی بتوانند در محیط‌های کنترل‌شده، انجام شوند و سپس گسترش یابند.
به گفته وحید شامخی، معاون توسعه کسب‌وکار نوبیتکس، «رشد کاربران حوزه رمزارز در ایران از نرخ متوسط جهانی بیشتر است. زنان به نسبت گذشته حضور پررنگ‌تری در این حوزه دارند و در حال حاضر شاهد مشارکت ۲۳ درصدی آنها در فضای رمزارزی ایران هستیم.» براساس آمارهای نوبیتکس از سویی می‌توان گفت به نسبت گذشته گروه‌های سنی در حوزه رمزارز متوازن‌‌تر شده‌اند و شاهد حضور افراد از همه استان‌های کشوریم. او ادامه داد: «یک نظرسنجی در آمریکا نشان می‌دهد که ۷۵ درصد از افراد نمی‌تواند به رمزارز اتکا کنند چون نمی‌دانند چیست. مهم‌ترین چالش کاربران در امارات نیز موضوع آموزش بوده است. در مالزی بیش از ۷۰ درصد کاربران حوزه رمزارز می‌گویند که دانش رمزارزی ندارند. براساس آمارهای نوبیتکس نیز ۷۳ درصد از کاربران این صرافی عنوان کرده‌اند که به آموزش بیشتر نیاز دارند. کمبود آموزش و آگاهی چالش این روزهای مردم، کسب‌وکارها و قانون‌گذار است.»
احمدرضا قودجانی، مشاور و کارشناس ارشد حوزه رمزارزها، هم طی ارائه خود با عنوان “ارز دیجیتال بانک‌های مرکزی؛ مسیر همه‌گیری بلاکچین” عنوان کرد: «ریال دیجیتال می‌تواند به‌نحوی دریچه افزایش دانش و ورود قانون‌گذار به حوزه بلاکچین باشد. یکی از ضعف‌های سیاست پولی کشور این است که بانک مرکزی نمی‌داند پول نقد کجا می‌رود که این ضعف از طریق ریال دیجیتال حل خواهد شد. در حال حاضر بیشتر کشورهای جهان در حال حرکت به سمت CBDCها هستند.»
او در بخش دیگری از گفته‌های خود به این موضوع اشاره کرد که ریال دیجیتال قصد دارد باری را از دوش شبکه شتاب و شاپرک بردارد و درواقع یکی از اهداف آن حوزه پرداخت‌های خرد است.
همچنین کاوه مشتاق، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، نیز در ارائه‌ای با عنوان “انواع توکن‌های جدید و کاربردها و فرصت‌های آن” در رویداد ۹ ژانویه انواع توکن‌های جدید و کاربردها و فرصت‌های آنها را معرفی کرد و گفت: «یکی از مهم‌ترین مزایای آشنایی با انواع توکن این است که باعث می‌شود کسی که برای راه‌اندازی کسب‌وکار می‌خواهد وارد این عرصه شود، اولین گزینه و چه‌بسا تنها گزینه خود را راه‌اندازی صرافی نداند و تنوع دانش و رویکرد منجر به تنوع کسب‌وکار در این حوزه شود.»
به گفته ولی‌الله فاطمی اردکانی، بنیان‌گذار توسن و ققنوس، همواره ما نگاه‌مان به رگولاتور و اقدامات آن است، این موضوع حتی امروز نیز در صحبت‌ها هم مشخص بود. درحالی که ما باید از این دیدگاه فاصله بگیریم. و این موضوع را نیز درنظر بگیریم به‌هرحال رگولاتور هم نسبت به سال‌های گذشته رویکرد مثبت‌تری پیدا کرده است.»
به گفته او، با حضور بیت‌کوین پول خصوصی پا به عرصه گذاشته و عملا پذیرندگی آن پشتوانه کریپتو است. اگر بانک مرکزی‌های دنیا بتوانند از پول متمرکز خود به سمت پول خصوصی حرکت کنند، آن زمان می‌توان از تحقق پول دیجیتال صحبت کرد
طبق صحبت‌های مازیار نوربخش، رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران، کار نهادهایی مانند اتاق بازرگانی تهران و سازمان نصر مطالبه‌گری است. اگر این نهادها بیش از حد به حاکمیت نزدیک شوند تبدیل به بازوی آن می‌شوند و اگر بخواهند فاصله‌شان را با حاکمیت خیلی زیاد کنند، تبدیل به اپوزیسیون می‌شوند. در این زمینه باید نقطه تعادل را حفظ کرد: «در حال حاضر مشکلی که در کشور داریم وجود تشکل‌های موازی است. این موضوع باعث می‌شود صدای کسب‌وکارها به شکل یکصدا به گوش حاکمیت نرسد. مهم‌ترین کاری که اتاق بازرگانی برای کسب‌وکارهای اکوسیستم رمزارز و بلاکچین می‌تواند انجام دهد این است که با توجه به دسترسی این نهاد به افراد مؤثر در حاکمیت، صدای این کسب‌وکارها باشد و مسائل آنها را به شکل شفاف به گوش حاکمیت برساند.»
دیدگاهتان را بنویسید