۲۳ فعال حوزه بلاکچین و رمزارز در دو روز رویداد ۹ ژانویه، در استودیو راه‌کار سخنرانی و از آینده صنعت، چالش‌ها و روندها و.. صحبت کردند. در اولین روز رویداد مصادف با ۱۹ دی‌‌ماه، ۸ صاحب‌نظر و در دومین روز آن، ۱۵ نفر از مدیران کسب‌وکارهای حوزه رمزارز و فعالان آن، مهمان استودیو راه‌کار بودند. در ادامه خلاصه‌ای از این گفت‌وگوها را می‌خوانیم.
روز اول
صالح خواجه دلویی مدیرعامل هیتوبیت، درباره تاثیر SRO یا همان «Self Regulation Organization به‌عنوان شیوه‌‌ای از تنظیم‌گری توضیح می‌دهد : «یکی از راهکارهای قانون‌گذاری SRO و راه دیگرپیشبرد مصوبات قانونی از سمت بانک مرکزی و مجلس شورای اسلامی است؛ باید بررسی کنیم که حرف صنعت کجا بیشتر شنیده می‌شود؟ بررسی صنعتی پویا که هر لحظه در حال تحول است و هر روز ترندهای جدیدی به آن اضافه می‌شود، در مجلس منطقی نیست چراکه بازنگری در قانون میسر نیست.» او صراحتا می‌گوید: «تغییرات زیاد است و نمی‌توانیم بگوییم چرا تا پیش‌ازاین، برای سایر اکوسیستم‌ها SRO نداشته‌ایم.»
او معتقد است؛ فضای بلاکچین و رمزارز این پتانسیل را دارد که قانون گذاری آن وارد الزامات و چارچوب محدودکننده و دستوری بانک مرکزی نشود: «تصویب قوانین از سمت سایر نهادها، پویایی را از بلاکچین می‌گیرد و از سمتی دیگر به پدیدآمدن رفتارهای سلیقه‌ای منجر می‌شود. درست است که کمیته‌های مربوطه در سند پیش‌نویس دیده شده است اما تشکل‌ها و کسبوکارها کجا هستند؟ این حالت تداعی‌گر قانون‌گذاری پشت درهای بسته است.
خواجه دلویی تأکید کرد که باید به سمتی که SRO الزامات اجراپذیری را منتشر کند، برویم و از سویی دیگر اجازه دهیم از درون تشکل‌ها خود تنظیم‌گری اتفاق بیفتند. او تحقق این موضوع را با شکسته‌شدن فضای انحصار مساوی می‌داند. SRO یعنی هر کسب‌وکاری در چارچوب‌های تعیین شده اجازه فعالیت داشته باشد.
دارایی دیجیتال چیست و تعدد اسامی برای این دارایی‌ها از کجا نشات می‌گیرد؟ رمزارز، رمزدارایی، رمزارزش، رمزارز، چه تفاوت‌هایی دارند و چرا تعریف مشترکی از این مفاهیم وجود ندارد؟
احسان قاضی زاده مدیر ارشد صرافی بیتمکس، این امر را مرتبط به عدم شناخت از ماهیت دارایی‌های دیجیتال می‌داند: «ماهیت شناسی به درستی اتفاق نیفتاده است وبخشی از این تعدد هم دعوای زرگری است. از اولین روزها عمده افراد در کامیونیتی اتفاق نظر داشتند که پسوند و یا پیشوند «ارز » از کلاس‌های جدید دارایی‌ها برداشته شود اما پافشاری مشکوکی از سمت حاکمیت وجود داشت. از نگاه من ،انها می‌خواستند دارایی‌های دیجیتال را به فضای ارز ببرند تا براساس آن، ممنوعیت و محدودیت‌هایی بر آن اعمال کنند. این تناقض یک فرصت سوزی است و باعث شده از سال‌های قبل حتی به نام مشترکی نرسیم.»
او ابا اشاره به تجربه موفق سایر کشورها از جمله ژاپن ادامه داد: «این کشور از ۱۴ سال قبل رمزارز را به عنوان کلاس جدید دارایی شناسایی کرد و هنوز هم در حال بررسی فرصت‌های این حوزه است. نکته قابل توجه این امر این است که حوزه بلاکچین و رمزارز ذیل وزارت امور مالی ژاپن است و هیچ ارتباطی جز تعامل با بانک مرکزی ندارد.»
جواد بهره رئیس هیئت‌مدیره صرافی بیتمکس، با اشاره به کاربرد بلاکچین در فضای واقعی و زندگی روزمره توضیح داد: «روزهای ابتدایی پدیدآمدن اینترنت، برای هیچ‌کس قابل باور نبود که قرار است از این طریق تاکسی بگیرد و یا غذا سفارش دهد. کاربردپذیری بلاکچین نیز این همین جنس است. بلاکچین از انتهای مسیر یعنی وقوع بیت‌کوین پدید آمد و شاید قرار بود، کاربردهایش در همین نقطه باقی بماند. حدود شش سال بعد از جهانی شدن بیت‌کوین، مشخص شد که قراردادهای هوشمند هم می‌توانند بر این بستر انجام شوند. شاید کاربرد اولیه آن به بعد مالی و انتقال پول بدون واسطه ارتباط داشت.»
او معتقد است که بیت‌کوین هم از هدف اولیه خود یعنی پول بودن فاصله گرفته است: «بر اساس آمارهای کلی شاید واقعاً ۵ درصد از تمام مردم جهان با کریپتوکارنسی برخورد داشته‌اند و این امکان هنوز از نظر زیرساختی وجود که مردم از در زندگی روزمره استفاده کنند.
او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه کدام صنایع مالی می‌توانند از بلاکچین استفاده کنند نیز گفت: «در مرحله اول باید زیرساخت‌های توسعه بلاکچین ساخته شود؛ مانند خانه‌ای که هنوز پایه‌های آن را نساخته‌ایم و به فکر دیزاین تابلوی پذیرایی آن باشیم. اینکه می‌گوییم بلاکچین در مباحث مانند دیفای، زنجیره تأمین قابل‌استفاده است اما آیا زیرساخت‌های آن کاملاً تسهیل شده است و افراد مسن‌تر می‌توانند بر بستر بلاکچین جابه‌جایی پول داشته باشند؟ بهره تصریح کرد که زیرساخت‌ها باید به‌قدری پیشرفته شوند که به مرحله ساده‌سازی برای بهبود تجربه کاربری برسند.»
به اعتقاد سهراب ثامنی مدیرعامل زربان، در تجارت خرد کشورهایی مانند ایران که ارتباط پرداختی وسیعی با سایر کشورها و ندارد و سوئیفت با موانع بزرگی مواجه است؛ تتر نقش بزرگی ایفا می‌کند اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که در بحث پرداخت هنوز هزینه تراکنش نسبت به ثبات سفارش با سرویس‌های رمیتنسی چندان قابل رقابت نیست: «اگر ما بتوانیم روزی بلاکچین را تا حدی گسترش دهیم که با حفظ امنیت و مقیاس‌پذیری و قابلیت اتکایی، بتواند هزینه تراکنش را تا چندهم سنت کاهش دهد می‌توانیم آن را قابل‌رقابت بدانیم.»
از نگاه او آنچه اهمیت دارد این است که هزینه ثبت هر تراکنش چقدر است؛ هرقدر این رقم کمتر باشد سرویس‌های بیشتری بر بست‌ها ایجاد خواهد شد و کاربران بیشتر با پول‌های خردتری وارد آن خواهند شد.
او با اشاره به فرصت‌های اتریوم برای کسب درآمد توضیح داد: «یکی از راه‌ها استیکینگ اتریوم بر پلتفرم‌های گوناگون است؛ مضاف بر آن سرویس‌های دیگری مانند کوین بیس هم هستند؛ برای ارائه سرویس بهتر در لایه دوماهه‌ای اتریوم، این قابلیت وجود دارد که با تأمین نقدینگی از استخرها نقدینگی استفاده کنند.»
بنابر گفته‌های عباس آشتیانی، فعال حوزه بلاکچین، بسیاری از افراد با دیدگاه آنارشیستی به دغدغه‌ّهای رگولاتور می‌پردازند. به‌عنوان فردی که ۷ سال مداوم لبه موضوع رگولاتوری رمزارز و دارایی دیجیتال هستم، معتقدم نمی‌توان رگولاتوری را با چشم‌پوشیدن بر دغدغه‌های رگولاتور پیش برد اما رویکرد حاکمیت به تمام اقتصاد دیجیتال، به فناوری‌ای سنتی مربوط است. او ادامه داد: «رویکرد سنتی یعنی ابتدا باید ریسک‌های تمام حوزه‌ها شناسایی و بعد از آن برایش مجوز تعریف شود اما سرعت تحولات فناوری از جمله بلاکچین و بیت‌کوین و.. به نحوی بود که دریافته شد نمی‌توان با رویکرد سنتی تنظیم‌گری کرد.»
آشتیانی در بخش دیگی از صحبت‌هایش با اشاره به تعدد رگولاتور و الزامات توضیح داد که مجلس از سه سال قبل در حال نوشتن یک طرح بود، با روی کار آمدن دولت جدید مقرر شد که ستاد ملی رمزارزها ایجاد شود و مجلس اعلام کرد تا ارسال لایحه مدنظر دولت صبر می‌کنیم. ستاد ملی رمزارز ارزش‌ها جلسات را ادامه نداد. و وزارت اقتصاد موضوع را به بخش حقوقی ریاست‌جمهوری سپرد تا آنها هم طرحی را ارائه دهند. این طرح هنوز آماده نشده است و ما می‌شنویم که لایحه در حال حاضر در قالب یک طرح به مجلس رفته است. تمام این الزامات واحد بود و هدفش این بود که حوزه را از ۴ افراز تولید و خلق، نگهداری کیف پول‌ها، پرداخت و تبادل بررسی کند.
آیا ماینینگ مرده است؟ محمدرضا شرفی فعال حوزه استخراج، در این باره می‌گوید: «می‌توان گفت که حوزه ماینینگ دیگر در ایران زنده نیست و آن دسته از فعالانی که هنوز به فعالت خود ادامه می‌دهند، از نظر من یا با شرایط خودشان را وقف داده‌اند یا از قدیم درگیر صنعت بوده‌اند و برای بازگشت سرمایه خود به فعالیت در این حوزه الزام دارند. با شرایط کنونی کشور، وارد شدن به این فضا دیگر ممکن نیست.
او در پاسخ به این سوال که آیا تجربه رگولاتوری ماینینگ موفق بوده است یا خیر، تصریح کرد که این صنعت میان منافع چندین سازمان گیر کرده است. هر سازمانی از زاویه دید و منافع خود قوانین را تدوین می‌کند. از نگاه من می‌شد که قوانین به نحوی تعیین شود که درعین‌حال که منافع تمام سازمان‌ها و ذی‌نفعان در نظر گرفته می‌شود و همچنین الزامات تسهیل گرایانه باشند.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه به نقطه‌ای رسیدیم که نتیجه‌ای جز نابودی صنعت نداشت، ادامه داد: «در هیچ‌یک از صنایع کشور، نشده است که هزینه‌ها پیش اخذ شوند و در نهایت زیان و سود با خود صنعت گر باشد. قیمت انرژی را هم سربه‌سر با سود و زیان تعریف کرده‌اند و وابسته به قیمت بیت‌کوین شما در مرحله سوددهی یا ضرر قرار می‌گیرید.»
طبق صحبت‌های مهدی مرادیان مدیرعامل جیبی‌مو، چرخه تسویه یکی از دغدغه‌های کارگزاری‌هاست که جیبی‌مو در راستا رفع آن قدم برداشته است: «جیبی‌مو چرخه تسویه گروهی را با سرویس‌های ویژه‌ای بر ۱۲ بانک راه‌اندازی کرده است نتیجه آن هم در کارگزاری فارابی مشهود است و سرویس با کمترین خطا در حال فعالیت است. فارابی همچنین سهام‌دار تمام جیبی‌مو شده است و از آنجایی که تطابق و نیازهای صرافی‌ها و کارگزاری به یکدیگر نزدیک است و مارکت اصلی ما بازار سرمایه است. البته رگولاتور بازار سرمایه گاها شرایط را برای نوآوری سخت می‌کند. از سمتی هم بازار سرمایه بازاری جذاب با گردش مالی بسیار بالاست اما نکته‌ای که وجود دارد، سخت بودن تصمیم و استراتژی در این بازار است.
او در همین راستا با بیان اینکه تمایل داریم با صرافی رمزارزی همکاری کنیم توضیح داد که پرداختیارها، شرایط رقابت با شرکت‌های پرداختی را ندارند و یکی از بازارهایی که پرداختیارها در این فضا به آن ورود کنند و به‌واسطه آن سرپا بمانند حوزه رمزارز است. از نگاه من، حیات پرداختیارها و بازار کریپتو به یکدیگر وابسته است.
وحید صیامی کارشناس فناوری‌های مالی نیز بیان می‌کند که فناوری همیشه همراه بشر بوده است و جایگاه‌های متفاوتی را می‌توان متصور شد؛ فناوری می‌تواند ابزار باشد، می‌تواند سیستم فنی اجتماعی ساخت فناوری باشد و دیگری سیستم اجتماعی فنی به بارگیری فناوری است. تقریباً تمام فناوری‌‌ّای جدید اعم از بلاکچین و شبکه‌ای اجتماعی در این سطح قرار می‌گیرد و این یعنی برای استقرار فناوری در یک جامعه به الزاماتی فراتر از صرف سیستم بودن نیاز دارد. لازم است هم راستا با آن روال‌های انسانی و اجتماعی را در نظر بگیریم.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش به امکان برگزاری انتخابات بر بستر بلاکچین گفت، بلاکچین شاید پاسخگوی این موضوع باشد اما بعد از آن افراد متوجه قدرت آن می‌شوند و این قصه می‌تواند در جهات مخالف کاربردپذیری باشد.
دومین روز
امیر جعفرزاده؛ دبیر هیئت تحریریه فرهاد اکسچنج با اشاره به اهمیت آگاهی‌سازی در حوزه رمزارز و بلاکچین توضیح داد: «موضوع آموزش و آگاهی‌رسانی باید به‌عنوان یکی از اولویت‌های سازمانی شرکت‌ها تعریف شود. این امر هم به نفع کاربر است و هم برای شرکت سودمند است. به جریان افتادن هر مدلی از آموزش آگاهی کاربر، رگولاتور و سایر بازیگران را در پی خواهد داشت. آگاه‌سازی جمعی باعث رشد تمام اکوسیستم خواهد شد.»
او ادامه داد: «فرهاد اکسچنج دو سال قبل این نیاز را احساس و کتابی تحت عنوان استاندارد فیات را منتشر کرد؛ با مطالعه همین یک کتاب می‌توان اطلاعات جامعی از تاریخچه پول و چرایی نیاز به ارز دیجیتال به دست آورد.» او همچنین علت اقبال به لونا پیش از ریزش آن را تریبون‌دار شدن افراد ناآگاه می‌داند: «افرادی که اطلاعات کافی از ارز دیجیتال و بازار ندارند وپروموت شدن یک ارز به سمت حرکت می‌کنند.»
رضا طباطبایی؛ مدیر آی‌تی فرهاد اکسچنج نیز با اشاره به مسیری که فرهاد اکسچنج در این سال‌ها طی کرده است، توضیح داد: «این صرافی با ۱۹ سال سابقه، سه نسل را پشت سر گذاشته است. با گذر زمان سه سال قبل url و پلتفرم معاملاتی جدید را طراحی کردیم و فارغ از مسائل سئو خواستیم که اسمی که با آن شناخته می‌شویم کوتاه‌تر و کاربرپسندتر باشد.»
طبق صحبت‌های حمیدرضا طهماسبی؛ مدیرعامل شرکت مشاوره تنظیم‌گری پنتا، این شرکت یک رگ‌تک کریپتویی است که به‌صورت فصلی گزارش‌هایی از اکوسیستم رمزارز و دارایی دیجیتال را منتشر می‌کند: «این جنس گزارش‌ها در سراسر جهان حساسیت‌هایی به دنبال دارد اما در کشور ما این موضوع دوچندان است. گزارش‌های پنتا در دو دسته عمومی و غیرعمومی منتشر می‌شود. هیچ‌یک از کیف پول‌های مورد تمرکز ما از اطلاعات رگ‌تگ‌های خارجی بیرون نیست و اطلاعات جدیدی به اطلاعات موجود اضافه نمی‌کند. سو تفاهم‌هایی که در اکوسیستم ایجاد شد مبنی بر این گمان بود که اطلاعات منتشر شده در گزارش جدید هستند.»
او ادامه داد: «خاصیت این جنس گزارش‌ها برای اکوسیستم این است که برای افراد مدل‌های جدید فیلترکردن آدرس‌ها و نحوه مانیتورشدن را شفاف می‌کند.»
او صراحتاً عنوان کرد که گمان می‌کردیم آدرس‌ها و کیف‌پول‌ها از پروتکل‌های امنیتی قوی‌تری پیروی کند. در فرایندها به آدرسی برخورد کردیم که تولید آن هزینه‌ای نداشت اما ۵ سال متدوام فعال بود.
بنابر گفته‌های راضیه صباغیان معاون توسعه ابزارها و نهادهای گروه مالی کاریزما، کاریزما در کنار تمرکز بر بازار سرمایه و توسعه ابزارهای آن همیشه نگاهی به آینده و روندهای جهانی داشته است تا نیازهای نسل زد را برطرف کند. کاریزما سعی کرده با پیشینه و ظرفیت‌های نیروی انسانی خود، به سمت بازار دارایی‌های دیجیتال حرکت کند تا کمکی باشد برای اقتصاد دیجیتال و فضای استارتاپی کشور.
او ادامه داد: «نسل جدید حوصله بازارهای سنتی و کلاسیک را ندارد و محدودیت‌های آن برای نسل جدید آزاردهنده است، پلتفرم‌های جدید چابک‌ترند و امکانات بیشتری را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. معتقدم این تغییرات سرمایه‌های جدیدی را وارد بازار سنتی خواهد کرد و طیف معامله‌گران را تغییر خواهد داد.»
احمدرضا قودجانی، مشاور و کارشناس ارشد حوزه رمزارزها نیز توضیح داد که طبق مهلت شورای پول و اعتبار، بانک مرکزی موظف است تا پایان سال ۱۴۰۲، ریال دیجیتال را عملیاتی کند اما می‌دانیم که هر پروژه انحراف زمانی دارد. مثلاً یوان دیجیتال برای رسیدن به مرحله پایلوت به ده سال زمان نیاز داشت و طبیعی است که بانک مرکزی تا پایان سال ۱۴۰۲ به نقطه اجرا نرسد. تا آنجایی که اطلاع دارم تاکنون ۱۲ بانک از بانک‌های کشور فضای بک‌اند ریال دیجیتال را پیاده‌سازی کرده‌اند و می‌توانیم بگوییم در آستانه حضور ریال دیجیتال در کنار اکوسیستم مالی کشور هستیم.
به گفته او، ریال دیجیتال چندین هدف را دنبال می‌کند و یکی از اصلی‌ترین آثار آن برداشتن بار از دوش شبکه شتاب و شاپرک است. از همین حیث و با پدیدآوردن پلتفرم‌های جدید هزینه‌های عملیاتی پولی را کاهش خواهد داد و شفافیت را در پی خواهد داشت: «بلاکچین ذاتاً برای شفافیت آمده است و به آشکار شدن مسیر حرکت پول کشور نیز کمک خواهد کرد.»
در ادامه بنیان‌گذاران پادکست سوم ژانویه از مسیری که تاکنون آمده‌اند، گفتند؛ پرهام لیلیان؛ هم‌بنیان‌گذار پادکست سوم ژانویه می‌گوید سعی کردیم پادکست را به نحوی تهیه کنیم که برای تمام افراد در گروه‌های سنی گوناگون و افرادی که از فضا آگاهی ندارند قابل‌فهم باشد. بر اساس بازخوردها، فکر می‌کنیم تا حدی در این مسیر موفق بوده‌ایم. او می‌گوید رویکردشان این بود که مفاهیم پیچیده را به ساده‌ترین شکل ممکن بیان کنند.
علیرضا مفتخر هم‌بنیان‌گذار پادکست ۳ ژانویه نیز در همین راستا گفت: «جای خالی پادکستی که با زبان ساده و قابل‌فهم مفاهیم را به عموم عرضه کند به شدت احساس می‌شد.»
حجت عباسی، عضو هیئت‌مدیره بنیاد بلاکچین سور و یکی دیگر از بنیان‌گذاران پادکست سوم ژانویه درباره اینکه چرا این دست محتواها کم است، تصریح کرد که تولید چنین محتوایی‌هایی هزینه بر است و دشواری‌هایی دارد. ساده‌کردن مفاهیم فنی مانند رولاپ آن هم به نحوی همه اقشار جامعه از یک حسابدار گرفته تادانش آموز دبیرستانی آن را بفهمند، زمان‌بر است. فردی با این توانایی‌ها و این دانش فنی، شاید زمان کافی برای ساده‌سازی مفاهیم را ندارند و مشغول بازار کارند.
دلارام عسگری، کارشناس اقتصاد هنر در استودیو از تلفیق هنر و بلاکچین گفت: «بلاکچین غیرمتمرکز است؛ اما دنیای هنر همیشه متمرکز بوده است و قدرتمندان مافیای هنر همیشه مرزها را تعیین می‌کردند. در اقتصاد هنر همیشه با عدم شفافیت روبرو بودیم و اطلاعات همیشه در دست عده‌ای کمی بوده و با بلاکچین عدم توزان اطلاعات در اقتصاد هنر از بین رفته است. یکی دیگر از آثار بلاکچین بر اقتصاد هنر، ازبین‌بردن واسطه‌ها و پدیدآمدن مخاطبان جدید است.»
به گفته او، اقتصاد هنر به کمک بلاکچین دموکراتیزه شده است.
عسگری همچنین از تأثیرات توکن NFT بر اقتصاد هنر گفت: «کارشناسان اقتصاد هنر تا پیش از به راه افتادن موج تلفیق تکنولوژی و هنر از نبود شفافیت راضی بودند اما حالا همه چیز شفاف است و برای ثبت آنها لازم است که اقتصاد هنر هم به سمت دیجیتالی‌شدن حرکت کند.»
به گفته سپهر محمدی مدیر محصول آبان‌تتر، حوزه دیفای اولین برخورد بانکداری سنتی با بازار کریپتو بود. بانک‌ها خدماتی مانند وام را ارائه می‌دهند و به‌صورت قانونی بر آن مونوپولی دارند، هم راستا که فضای کریپتوکارنسی رشد خود را آغاز کرد، پلتفرم‌های حوزه به‌مرور این خدمات را از انحصار بانک در آوردند؛ مثال آن هم استیکینگ است؛ ستیکینگ نوعی از سپرده‌گذاری است که برای دریافت سود به پشتوانه سپرده نیاز ندارد. اما اصلی‌ترین اتفاقی نگاه بانک‌ها به ویژه بانک‌های تجاری را به فضای کریپتو تغییر داد بحث ورود CBDCها بود.
او ادامه داد: «با ارائه‌شدن پروپوزال ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، بانک‌ها متوجه شدند که قرار است نقش آنها کاملاً تغییر کند و رقابت با پلتفرم‌های فین‌تکی آغاز شده است. این شد که بانک‌ها تصمیم گرفتند خیلی سریع وارد فضا شوند و بر پروژه‌های مبتنی بر کرپیتو سرمایه‌گذاری کنند.»
نرگس مرادآبادی تریدر حوزه رمزارز نیز تصریح کرد که تریدرها و اعضای شناخته شده کامیونیتی رمزارز و بلاکچین نباید با هیجانات مخاطبانشان بازی کنند و باید در نظر داشته باشند که رفتارشان به نحوی نباشد که هیجان کاربر به ابزاری برای جلب نظر تبدیل شود: «به شخصه خودم سعی می‌کنم نظراتم به سمتی نرود که مشابه سیگنال باشد. آنچه برایم اهمیت دارد خود ایده‌هاست؛ در نتیجه این رویکرد هم بسیاری از افراد مرا نقد می‌کنند.»
او در پاسخ به این سوال که خود را موظف به آموزش می‌داند یا نه گفت، احساس می‌کنم اشخاص مناسب‌تری از من برای آموزش وجود دارند هرچند هرازگاهی کارگاه‌های آموزشی برگزار کردیم.
مراد آبادی در خصوص وضعیت سیگنال فروشی تصریح کرد که سیگنال دارای دو جهت عرضه و تقاضاست و همه افراد به سمت عرضه آن توجه می‌کنند؛ اما بررسی‌ها از اقبال به این سیگنال فروش نشان دهنده تقاضای و نیاز بالای در این حوزه است؛ نیاز افراد از کسب درآمد از این بازار است.
از نگاه محمد طهرانی، کارشناس بلاکچین و اقتصاد، توکن ترند امسال توکنایز است: «همان‌طور که از زبان سخنرانان این رویداد شنیدیم موضوع توکنایز دارایی‌های فیزیکی در اکوسیستم به موضوع مهمی تبدیل شده است. اخیراً هم توکن املاک بانک پارسیان وارد بازار شد و مزدکس توانست برای انتشار توکن‌های مبتنی بر سهام مجوز گرفت. این اتفاقات را به فال می‌گیرم. چون انتهای تمام اقدامات ما باید حرکت به سمت کاربرد پذیری واقعی باشد. در نهایت روزی که کارمان گیر است نمی‌توانیم برویم و بر بیت‌کوین زندگی کنیم ما به کالای واقعی و خانه نیاز داریم؛ در این شرایط به اقتصاد واقعی گره می‌خوریم و از سمتی رگولاتور یا با ذوق یا بی‌میلی حامی اقبال مردم خواهند شد.»
علیرضا باقری، مدیر اجرایی مجموعه اکس‌اونیکس در استودیو توضیح داد که هزینه تهران از شهرستان بیشتر است و ما با استقرار در ارومیه سعی کردیم هزینه‌های خود را کاهش دهیم و از نیروهای متخصص مستقر در آنجا استفاده کنیم.
او در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت زیرساخت‌های اینترنت در شهرستان توضیح داد: « چالش اینترنت را داشتیم و سعی می‌کردیم از اپراتوری‌هایی استفاده کنیم که پشتیبانی خوبی دارند. البته دراین‌بین قسمتی از بخش‌ها را برون‌سپاری کردیم.»
او می‌گوید: «اکس اونیکس سعی کرد در مراحل رشد خود منطقه را هم مدنظر قرار دهد و در همان جا اقدام به جذب کاربران کند. ما در ابتدای مسیر استارتاپی کوچک بودیم که با بازخوردها رشد کردیم و سایر شهرستان‌ها را مورد هدف قرار دادیم.»
مدیریت دارایی چیست؟ ایثار قمری مدیرعامل بینوست در همین راستا توضیح می‌دهد که اصولاً هر منبعی که بتوان از آن عایدی داشت، به موضوع مدیریت دارایی مربوط است. مدیریت دارایی وظیفه دارد در وهله اول ارزش دارایی را حفظ کند و اگر قابلیت داشت ارزش افزوده و سود در پی داشته باشد. این موضوع در همه بازارهای مالی وجود دارد اما در بازار رمزارزها اهمیت آن دوچندان است: «ویژگی‌های بازار رمزارزها استفاده از سرویس مدیریت دارایی‌ها ضروری می‌کند؛ بازار جوان است و مارکت کپ کم‌عمق‌تری نسبت به سایر بازارها دارد و به همین دلیل شاهد نوسانات بیشتری در آن هستیم. دلیل دیگر مدیریت دارایی پیچیدگی حوزه است؛ در بازار سهام، فرد ایده‌ای کلی از پشتوانه سهام دارد اما در بازار رمزارزها تحولات این ماجرا تغییر می‌دهد.»
کاوه مشتاق که به‌تازگی مدیرعامل انجمن بلاکچین شده است توضیح داد که در فراخوان مربوط به انتخابات ثبت‌نام کرده است و طی آن فرایند عهده‌دار این سمت شده است: «علت محبوبیت انجمن در این سال‌ها به فعالیت‌های علمی آن مربوط بود و فلسفه شکل‌گیری آن رساندن مطالبات، انجام پژوهش‌های علمی و… به‌صورت جمعی بود. از نگاه من این روزها از بار علمی آن کم شده و عمده فعالیت‌ها صرف امورات صنفی می‌شود. البته این به معنای عدم لزوم رسیدگی به کسبوکارها نیست اما انجمن بلاکچین نماینده کسبوکارها نیست و در مجوز ما واژه علمی به‌وضوح دیده می‌شود.»
او تصریح کرد که ما کاربران را هم تحت پوشش خود می‌دانیم و اگر کاربری از یک صرافی شکایت داشته باشد، انجمن از او حمایت می‌کند و این یعنی انجمن بلاکچین با یک انجمن صنفی و صرف نماینده کسبوکارها بودن متفاوت است.
دیدگاهتان را بنویسید